วันนี้เราจะมาพูดคุยกันเกี่ยวกับเรื่องของการใส่ปุ๋ย
ทำไมใส่ปุ๋ยเป็น 1 เท่า 2 เท่า แล้วไม่งามไม่โต เคยสงสัยไหมว่าเป็นเพราะอะไร
ต้องรู้ก่อนว่าพืชนั้น ท่อน้ำ
ท่ออาหาร ลำไส้ สามารถเคลื่อนย้ายถ่ายเท แร่ธาตุ สารอาหารต่างๆจะอยู่ในรูปของกรด
เป็นประจุบวก ประจุลบ เพราะฉะนั้นอาหารถ้ามาอยู่ในรูปของด่าง
ก็จะไม่สามารถที่จะดูดกิน ลำเลียง ไปเลี้ยงส่วนต่างๆของ กิ่ง ก้าน ใบได้
เมื่ออาหารของพืช ไม่ว่าจะเป็น ธาตุหลักอย่างไนโตรเจน ฟอสฟอรัส โพแทสเซียม
ธาตุรองอย่างแคลเซียม แมกนีเซียม กำมะถัน ธาตุเสริมอย่างเหล็ก ทองแดง แมงกานีส
สังกะสี โบรอน โมลิดินัม นิกเกิล ทองแดง ไทยเทเนียม
ปัจจุบันนี้ยังมีธาตุพิเศษเรียกว่ากลุ่มของพวกซิลิกอน กลุ่มของพวกหินภูเขาไฟ
แล้วก็สารอาหารที่ได้จากเปลือกกุ้ง กระดองปู แกนปลาหมึก คือพวกไคติน ไคโตซาน ธาตุพิเศษนั้นพืชจะมีหรือไม่มีก็ได้
จะมีจะทำให้พืชนั้นเสริมทำให้มีผลผลิตที่มากขึ้น มีความแข็งแกร่งขึ้น
ต้านทานต่อโรคแมลง เพลี้ย หนอน รา ไร ได้ดี
เป็นอีกเรื่องหนึ่งเวลาใส่ปุ๋ยไม่ได้ใส่เฉพาะ สูตรเสมอ 15-15-15 อย่างเดียวแล้วจะได้ผลผลิตเต็มเม็ด
เต็มหน่วย แล้วไปหวังว่าธาตุรอง ธาตุเสริมในดินมีเยอะ
ในปัจจุบันนี้จะไปคิดแบบคนรุ่นก่อนไม่ได้ เพราะฉะนั้นจุลธาตุในดิน
แร่ธาตุอาหารธาตุรอง ธาตุเสริม มันจะมีมากมายอุดมสมบูรณ์เหมือนในอดีตคงไม่ใช่
สิ่งต่างๆเหล่านี้สามารถที่จะสังเกตเห็นได้ว่า ในยุค 20-30
ปีมานี้เกษตรกรที่ฉีดพ่นปุ๋ยทางใบด้วย
จะมีผลผลิตที่สูงมากว่าเกษตรกรที่ใส่ปุ๋ยทางดินไปเพียงอย่างเดียว อันนี้คือข้อแตกต่างที่เห็นได้ชัดเจน
เพราะว่าปุ๋ยทางใบ ไม่ว่าจะเป็นฮอร์โมน ปุ๋ยเกร็ด ปุ๋ยน้ำ
อะไรต่างๆเหล่านี้มันจะไปเติมเต็ม เหมือนกินข้าวครบ 5 หมู่
พืชถ้าเราใส่แต่ปุ๋ยหมักปุ๋ยคอกอย่างเดียวหรือใส่แต่ยูเรียอย่างเดียว
ใส่แต่สูตรเสมออย่างเดียวแล้วไม่เน้นในธาตุรองธาตุเสริมอาจจะเป็นปัญหาสำหรับเกษตรกรที่ปลูกเป็นธุรกิจ
ปลูกเชิงเดี่ยวเยอะ ถ้าปลูกแบบพอเพียง ปลูกไว้กินเอง
ขี้วัวขี้ควายอย่างเดียวก็เพียงพอ ใช้จุลินทรีย์หน่อกล้วย ใช้จุลินทรีย์ขี้ควายย่อยสลาย
ใช้ฮอร์โมนไข่ ใช้ฮอร์โมนหัวปลี ฮอร์โมนแกนกล้วย หมักปุ๋ยน้ำชีวภาพก็เพียงพอ
ถ้าปลูกเป็นธุรกิจ ถ้าจะไม่ใช้ปุ๋ยเคมีเลย อาจต้องใช้ระยะเป็นเวลานาน อาจจะ 2-3 ปี
รอให้อินทรียวัตถุหรือกลุ่มพวกออแกนิกเลกเตอร์ทั้งหลายย่อยสลายให้เพียงพอ
สารอาหารต้องใช้ระยะเวลา ความชื้น การกักเก็บน้ำ
ตัวเนื้อของปุ๋ยเรียกไส้เดือนจุลินทรีย์ สิ่งมีชีวิตต่างๆไม่ต้องรอนาน
แค่เดือนแรกก็ทำให้ดินมีความนุ่ม ชุ่มชื้นได้ แต่สารอาหารจะปลูกข้าวให้ได้ 100 ถัง
จะทำให้ม่วงให้ได้ต้นละหลาย 10 โล ต้องใช้ระยะเวลา การสังเกต
แต่ทำไมดินเราใส่ปุ๋ยแล้วมันไม่ตอบสนองต่อการใส่ปุ๋ย คำว่าไม่ตอบสนอง
คือใส่แล้วพืชไม่โต ใส่อย่างไรก็ไม่งาม แต่เรารู้แล้วว่าท่อน้ำ
ท่อลำเลียงอาหารของพืชนั้น จะลำเลียงสสารอยู่ในรูปของกรด หรือกรดอ่อนๆ
ดังนั้นถ้าเราใส่ลงไปในดินแสดงว่าดินนั้นต้องมีปัญหา
ดินที่เหมาะสมต่อการเจริญเติบโตของพืชจริงๆอาจไม่ใช่อยู่ที่กลางก็ได้ อาจจะอยู่ที่
6.0-6.5 แต่ถ้าเป็นตัวเลขของครู อาจารย์ได้บอกไว้ ค่าของดินอยู่ระหว่าง 5.8-6.3 การที่พืชไม่งามไม่โตส่วนหนึ่งมาจากการใส่ปุ๋ยใส่ปุ๋ยพวก
21-0-0 เป็นแอมโมเนียมซัลเฟตหรือใส่ปุ๋ยยูเรีย 46-0-0 เวลายูเรียแตกตัวแอมโมเนีย ก็จะได้กรดเพิ่มขึ้นมา
ดินที่เปรี้ยวโดยการเติมปุ๋ย ต้องตรวจวัดดิน ดินเปรี้ยวคือดินที่มีค่าดินต่ำ
ดินที่เปรี้ยวต่ำกว่า 5.8 จะไปจับตรึงฟอสฟอรัส
ปลดปล่อยไนโตรเจนให้สูญเสียง่ายเกินไป หมายความว่าปุ๋ยจะใส่ลงไป 1 เท่า 2 เท่า 3
เท่า ดินจะตรึงจับยึดไว้หมด รากพืชไม่สามารถที่จะดูดกินได้
ในบางครั้งไปละลายพวกเหล็ก ทองแดง ออกมามากจนเป็นพิษ ทำให้ใบพืชไหม้ได้ ในช่วงที่ปรับแก้ดินมันสูญเสียโอกาสในการปลูกของการผลิต
ปลูกได้ก็จริงแต่ผลผลิตจะออกมาได้ไม่เต็มเม็ดเต็มหน่วย
เพราะฉะนั้นเราควรที่จะต้องตรวจวัดกรด-ด่างของดิน และพึงระวังเวลาใส่ปุ๋ย
ถ้าดินเป็นด่างควรเลือกปุ๋ย 21-0-0 มาใช้แทนปุ๋ยไนโตรเจน หรือใช้
ภูไมท์ซัลเฟตถุงสีแดง ในการแก้ดินด่าง ถ้าดินเป็นกรดควรใช้กลุ่มวัสดุปูน
ไม่ว่าจะเป็น ปูนขาว ปูนเผา โดโลไมท์ ฟอสเฟต ต้องแก้ ต้องตรวจวัดก่อน
ยิ่งปุ๋ยแพงยิ่งต้องตรวจดิน จะไม่เสียต้นทุนไปโดยเปล่าประโยชน์ ถ้าไม่ตรวจวัดดิน
แล้วมีอาการ ดินแน่น ดินแข็ง จะโทษแต่ปุ๋ยเคมีอย่างเดียวไม่ได้
แต่ถ้าลองใช้ปุ๋ยเคมีร่วมกับปุ๋ยหมักปุ๋ยคอก ปุ๋ยอินทรีย์อย่างละ 50
ค่อยๆลดปุ๋ยเคมีลง จะทำให้ดินดี นุ่ม โปร่ง ฟู ร่วนซุย โดยที่ดินไม่เสีย และ
ผลผลิตที่ใช้ปุ๋ยเคมีร่วมกับปุ๋ยหมักปุ๋ยคอกจะได้คงเส้นคงวาสามารถที่จะไปด้วยกันได้ระหว่างปุ๋ยเคมีกับปุ๋ยอินทรีย์หรือปุ๋ยหมักปุ๋ยคอก
มนตรี บุญจรัส
ชมรมเกษตรปอลดสารพิษ www.thaigreenagro.com
