การบำบัดน้ำเสียในบ่อกุ้ง

รู้หรือไม่ว่ากุ้งแม่น้ำ หรือกุ้งก้ามกราม (Sunda river prawn) ความจริงแล้วในอดีตก็เคยอาศัยอยู่ในทะเล แต่เมื่อผืนโลกมีการเปลี่ยนแปลงจึงได้มีวิวัฒนาการมาอาศัยอยู่แหล่งในน้ำจืด ถึงตอนนี้จะขึ้นชื่อว่าเป็นกุ้งน้ำจืดแต่ก็ยังคงมีความสัมพันธ์กับน้ำเค็มอยู่ดี แต่เป็นน้ำเค็มที่เรียกว่าน้ำกร่อย เนื่องจากสภาพที่เหมาะสมต่อการที่แม่กุ้งจะสามารถฟักไข่และเลี้ยงดูตัวอ่อนได้ ต้องอยู่ในบริเวณน้ำกร่อยที่ปลายน้ำซึ่งเชื่อมกับน้ำทะเล เมื่อตัวกุ้งพร้อมสมบูรณ์จะว่ายน้ำทวนน้ำกร่อยมาอาศัยอยู่ในน้ำจืด แต่ในปัจจุบันแม่น้ำลำคลองมีการเน่าเสียมากขึ้น ทำให้การอยู่อาศัยของกุ้งยากขึ้น ทำให้แม่กุ้งไม่สามารถไปวางไข่ได้ ส่งผลให้ประชากรกุ้งแม่น้ำในปัจจุบันลดลงเป็นอย่างมาก

            แต่เนื่องจากกุ้งแม่น้ำเป็นที่นิยมบริโภคกันอย่างกว้างขวางทำให้ในตลาดมีความต้องการสูง และมีราคาแพง ซึ่งกุ้งในแม่น้ำไม่เพียงพอต่อความต้องการของตลาด ทุกวันนี้จึงมีการเลี้ยงกุ้งในบ่อกันเป็นจำนวนมาก ซึ่งแน่นอนว่าการเลี้ยงกุ้งในบ่อก็ไม่ใช่เรื่องง่ายต้องมีการจัดการที่ดีเพื่อให้กุ้งเจริญเติบโต โดยค่าความเป็นกรด-ด่าง ที่เหมาะสมกับการเลี้ยงสัตว์น้ำไม่ควรต่ำกว่า 5.5 และปัญหาที่หลักๆ ที่สำคัญก็คือ ปัญหาน้ำไม่ได้คุณภาพ น้ำเน่า น้ำเสีย และที่พื้นบ่อมีของเสียจำนวนมาก จากอาหารที่มีปริมาณโปรตีนสูง ที่อาจจะหลงเหลือในบ่อ กุ้งกินไม่หมด ทำให้โปรตีนมีการเน่าเสียในบ่อ เกิดก๊าซแอมโมเนีย (Ammonification) ไปเป็นไนไตรท์และไนเตรท ที่เป็นพิษต่อสิ่งมีชีวิตในน้ำ และรวมถึงมูลของกุ้ง ยิ่งกุ้งโตขึ้นเรื่อยๆ มูลและของเสียต่างๆ ยิ่งเพิ่มมากขึ้น เกิดกระบวนการย่อยสลายซึ่งในกระบวนการนี้จะมีการดึงออกซิเจนไปใช้ รวมทั้งแพลงก์ตอน และกุ้งก็ใช้ออกซิเจนในการหายใจเช่นเดียวกัน ทำให้ออกซิเจนในน้ำลดลง มีคาร์บอนไดออกไซด์เพิ่มขึ้น น้ำในบ่อมีความเหนียวข้นและหนืด กุ้งจากที่อาศัยและหากินตามพื้นบ่อใต้น้ำไม่สามารถอยู่ได้ต้องลอยอยู่ขึ้นมาหาอากาศที่ผิวน้ำแทน เกิดอาการเครียด ติดเชื้อ และตาย

วันนี้เราจึงขอนำเสนอผลิตภัณฑ์ดีๆ จากบริษัทไทยกรีนอะโกร นั้นก็คือ บาซิลลัส MT เป็นเชื้อจุลินทรีย์ที่ในรูปผง มีประสิทธิภาพในเรื่องการย่อยสลาย ลดความหนืดของน้ำ ช่วยขจัดขี้เลนในพื้นบ่อ ลดก๊าซไนไตรท์ (NO₂-) แอมโมเนีย (NH₃) และก๊าซไฮโดรเจนซัลไฟด์ (H₂S) ช่วยให้พื้นบ่อสะอาด แถมยังสามารถช่วยให้กุ้งลอกคราบได้ดี ไม่เป็นโรคหนวดกุด หางแหว่ง และช่วยทำให้กุ้งโตเร็ววิธีการใช้ ในระยะเตรียมบ่อกุ้งจนเลี้ยงกุ้งได้ 1 เดือน ใช้บาซิลลัส MT อัตรา 0.5-1 กิโลกรัมต่อไร่ ความลึก 1.2-2 เมตร ทุกๆ 7–10 วัน และในระยะตั้งแต่ 1 เดือน จนถึงการจับขายให้ใช้ทุกๆ 5-70 วัน โดยการนำไปผสมน้ำแล้วสาดให้ทั่วบ่อ หากนำไปผสมน้ำอุ่นก่อนจะใช้สาดลงบ่อ จะทำให้เชื้อแตกตัวได้ดีและเร็วยิ่งขึ้น และถ้าจะให้บาซิลลัส MT มีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น ต้องใช้ควบคู่ไปกับ สเม็คไทต์ ซึ่งจะช่วยในเรื่องการรักษาสมดุลค่าความเป็นกรด-ด่าง ของดินในบ่อน้ำไม่ให้เปลี่ยนไปอย่างฉับพลัน ทำให้น้ำในบ่อสะอาดขึ้นอย่างรวดเร็ว มีซิลิกาที่ละลายน้ำได้เป็นประโยชน์ต่อไรแดง เบนโธส และกุ้งในการสร้างเปลือก จนเกิดห่วงโซ่อาการที่พื้นบ่อโดยใช้ครั้ง 20 กิโลกรัมต่อพื้นที่ 1 ไร่

การใช้ผลิตภัณฑ์ทั้งสองอย่างนี้ไม่เพียงแค่ใช้ได้ในกุ้ง แต่ยังใช้ได้กับการเลี้ยงสัตว์น้ำทุกชนิด หรือในการบำบัดน้ำเสียก็ได้เช่นกัน โดยบริษัทของเรามีผลิตภัณฑ์ทางการเกษตรอีกมากมายที่อยากจะนำเสนอ ทั้งด้านการปรับปรุงดิน น้ำ ด้านปศุสัตว์ การป้องกันกำจัดศัตรูพืช และปุ๋ยบำรุงต่างๆ หากสนใจข้อมูลเพิ่มเติมหรือต้องการปรึกษาปัญหาด้านการเกษตรปลอดสารพิษติดต่อสอบถามได้ที่  www.thaigreenagro.com , Line : @thaigreenagro, โทรศัพท์ 0-2986-1680 , 084-555-4207

 

 

 

บทความโดย      นางสาวนิจวรรณ แสนดี

ตำแหน่งนักวิชาการเกษตร บริษัทไทยกรีนอะโกร จำกัด (ชมรมเกษตรปลอดสารพิษ)

            (อดีตนักศึกษาภาควิชาพืชสวน คณะเกษตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์)